ਗੋਲਵਲਕਰ ਅਤੇ ਦੇਵਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਗਵਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਸੀ।
Bhagwat had the longest tenure after Golwalkar and Deoras.
Mar16,2024 | Surinder Dala |ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਡਾ: ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ 21 ਮਾਰਚ 2024 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ 15 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਡਾ ਭਾਗਵਤ ਸੰਘ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਮਾਧਵ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਗੋਲਵਲਕਰ ਉਪਾਖਿਆ ਗੁਰੂ ਜੀ 33 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਰਸ 21 ਸਾਲ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ। ਡਾ ਭਾਗਵਤ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ।
ਸੰਘ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾਕਟਰ ਕੇਸ਼ਵ ਬਲੀਰਾਮ ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਡਾ. ਹੇਡਗੇਵਾਰ 1925 ਤੋਂ 1930 ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ 5 ਸਾਲ ਅਤੇ 1931 ਤੋਂ 1940 ਤੱਕ 9 ਸਾਲ ਭਾਵ ਕੁੱਲ 14 ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਰਹੇ। ਸਾਲ 1930-31 ਦੌਰਾਨ, ਲਕਸ਼ਮਣ ਵਾਸੁਦੇਵ ਪਰਾਂਜਪੇ (ਅਸਥਾਈ) ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਗੋਲਵਲਕਰ 1940 ਤੋਂ 1973 ਤੱਕ 33 ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਧੁਕਰ ਦੱਤਾਤ੍ਰੇਯ ਦੇਵਰਸ ਉਪਾਖਿਆ ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 1973 ਤੋਂ 1994 ਤੱਕ 21 ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਈ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਰੱਜੂ ਭਈਆ 1994 ਤੋਂ 2000 ਤੱਕ 6 ਸਾਲ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਕੁੱਪ.ਸੀ. ਸੁਦਰਸ਼ਨ 2000 ਤੋਂ 2009 ਤੱਕ 9 ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਰਹੇ। ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਦੇਵਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਡਾ.
ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੂਜਾ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਸੰਘ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾਕਟਰ ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਨੇ ਸੰਘ ਵਿਚ ਭਗਵੇਂ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਸੰਘ ਵਿੱਚ, ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਵਾਹ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਅਗਲੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਡਾ: ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਬਲ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਮਿਲੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਬਣਾ ਦਿਓ।" ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ।'' ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਰਸ ਨੇ ਡਾ. ਹੇਡਗੇਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਸੁਝਾਅ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ। ਦੇਵਰਸ ਨੇ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪ੍ਰੋ. ਰੱਜੂ ਭਈਆ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰੋ. ਰੱਜੂ ਭਈਆ ਨੇ ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਕੁੱਪ.ਸੀ. ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਨੇ 21 ਮਾਰਚ 2009 ਨੂੰ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਭਾ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਡਾ: ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਨੂੰ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਸੀ।
Bhagwat-Had-The-Longest-Tenure-After-Golwalkar-And-Deoras-
